Günümüzde birçok çiftin çocuk sahibi olmasını sağlayan tüp bebek yöntemi, gelişen teknoloji sayesinde aileleri sevindiriyor.

International Hospital Tüp Bebek Merkezi Sorumlusu Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Başkanı
Prof. Dr. Engin Oral ve Acıbadem Kadıköy Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Sorumlusu Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Cem Demirel, çiftlere başlıca 8 nedenden tüp bebek uygulaması yaptıklarını belirterek bunları şöyle sıraladı:

● Azalmış yumurtalık rezervi

● 3–6 kez ovulasyon indüksiyonu (yumurtlamanın ilaçla uyarılması) ve IUI (yumurtlama takipleri ve aşılama) denemesine rağmen hamile kalamamış çiftler

● Tüplerin çift taraflı tıkalı olması

● Yumurtlama tembelliği – polikistik yumurtalık hastalığı

● Çikolata kisti hastalığı

● Ağır erkek faktörü

● Açıklanamayan kısırlık

● Tekrarlayan gebelik kaybı hikayesi

Tüp bebek yönteminin aşamaları nelerdir?

● Hormonal ilaçlar ile yumurtalıkların kontrollü şekilde uyarılması

● Yumurta toplanması

● Laboratuvar ortamında embriyo gelişimi

● Embriyo transferi ve transfer sonrası rahim iç zarının hormonlarla desteklenmesi

Yumurtalıklar neden uyarılıyor?

Tüp bebekte amaç, vücudunuzun kendi ürettiği hormonların düzensiz ve zamansız etkilerini ortadan kaldırmaktır. Bunu başarabilmek için yumurtalık fonksiyonlarınızı beyninizden kontrol eden hipotalamus bezi, GNRH analogları adı verilen bazı ilaçlar ile baskılanır. Ardından kendi kendinize uygulayabileceğiniz günlük iğneler ile yumurtalıklarınızın uyarılması sürecine geçilir.

Yumurta toplanması nasıl yapılıyor?

Yumurta toplama işlemi, genel anestezi ve steril koşullar altında yapılır. Vajinal ultrasonografinin kılavuzluğu altında, ultrason aletine geçirilen bir iğne ile 10 mm’den büyük tüm foliküllerin (yumurtaları barındıran kesecikler) içine girilerek, folikül sıvısının çekilmesi ile işlem gerçekleşir. İşleme bağlı ciddi komplikasyon nadiren görülür.

Laboratuvar koşullarında embriyo gelişimi nasıl gerçekleşiyor?

Toplanan yumurtalarınızın ortalama yüzde 20’ si olgun değildir. Olgun yumurta metafaz II olarak adlandırılır. Metafaz II yumurtaları, 4–6 saat içinde döllenmeye (fertilizasyon) hazır hale gelirler. Yumurta hücreleriniz toplandığı esnada, eşiniz de sperm verir. Semende canlı spermin olmadığı durumlarda, sperm ürologlar tarafından cerrahi yollarla elde edilir.

Embriyo transferi nasıl yapılıyor?

Embriyoların transferi sıklıkla yumurtalarınızın toplanmasını takip eden 3. günde yapılır. Bu dönemde bölünmekte olan embriyo, 6–8 hücreli aşamadadır. Transfer işleminin sorunsuz ve kolay olması, hamilelik başarınızı etkileyecek en önemli faktördür. Özel bir kateter (taşıyıcı çubuk) içinde taşınan embriyo, karnınızdan yapılan ultrasonografi kılavuzluğunda rahim ağzından geçilerek, uterus fundusunuzun yaklaşık 1–2 cm aşağısına bırakılır. Embriyo sırasında anestezi gerekli değildir.

Transferden sonra hamilelik nasıl anlaşılıyor?

Embriyo transferi sonrasında rahim iç zarınız, büyüyen embriyonun gelişimini desteklemek için progesteron hormonu (ağızdan, vajinal veya kas içi enjeksiyonla uygulanır) ile desteklenir. Hamileliğiniz gerçekleşir ise, bu tedaviye hamileliğinizin 10. haftasına kadar devam edilir. Hamile olup olmadığınız, transferden 12 gün sonra serum B-HCG (kan gebelik testi) düzeyi ile kontrol edilir. Eğer hamileliğiniz gerçekleşmiş ise, 3 hafta sonra ultrasonografi ile hamilelik keseniz değerlendirilir.

Embriyo dondurulması nedir?

Tüp bebek uygulamalarında embriyo transferi yapıldıktan sonra geride kalan iyi, kaliteli embriyolar, ailenin de izni alındıktan sonra ki uygulamalarda kullanılmak üzere dondurularak saklanır.

Preimplantasyon genetik tanı (PGT) nasıl yapılıyor?

Genetik olarak risk taşıyan hamileliklerde;

● Amniyosentez (bebeğin içinde bulunduğu sıvıdan örnek alınması)

● Koryon villus biyopsisi (plasentadan doku örneğinin alınması)

● Kordosentez (göbek kordonundan bebeğe ait kan alınması)

gibi yöntemlerle inceleniyor ve tanı konuluyor. 1990’lı yılların başında klinik uygulamaya giren preimplantasyon genetik tanı (PGT) yöntemiyle, günümüzde embriyoların anne rahmine transfer edilmesi döneminden önce genetik yapısını incelemek ve genetik bozukluk taşımayan embriyoların transferi ile sağlıklı bebek sahibi olmak mümkündür. PGT yöntemi, özellikle anne yaşının ileri olduğu (37 yaş), 2 veya daha fazla tüp bebek tedavi programına alınmış ve iyi kalitede embriyo transferi yapılmış olmasına rağmen başarılı olunamamış veya gebelik kaybı ile sonuçlanmış çiftlerde başarı şansını arttırmak amacıyla özellikle önerilmektedir.