İbni Batuta ya da Evliya Çelebi gibi bir gezi yapmak günümüzde olanaklı mı? Turizmin geliştiği son dönemlerde bu sorunun olumlu yanıtını vermek oldukça güç gibi görünüyor. Ancak FOCUS yazarı İrfan Unutmaz, Nokta Yayınları’ndan çıkardığı “Aykırı Serüven” adlı kitabında, böylesi bir dizi serüveni okuyucuya olanaklı kılıyor.

Yazar, Anadolu’dan Arkeoloji ile başlayıp Kafkaslar ve Kırım’a uzanıyor; buralardaki Antropolojik etnik gezisinden sonra yeniden Anadolu’ya dönerek, bilgisel serüvenini tamamlıyor. Bilinen konuların içindeki bilinmeyeni açığa çıkarmayı amaçlayan kitap, her konuya ait çarpıcı fotoğraflarla desteklenmiş.
Yazarın değindiği konular, (Halil İnalcık’ın bir söyleşisinde dolaylı olarak belirttiği gibi) tarih ve kültürümüzün yerinde gezilerek yapıldığı bir tür kültürel-evrimsel sentezden oluşuyor. Kitabın bütününü okuduğunuz zaman bu sentezi anlamak kolaylaşıyor.


Aykırı Serüven’deki kimi konular şöyle;
- İnsanlığın gizli tarihinin yazıldığı taş; Obsidyen.
- Van’da halen kullanılan ve 57 km. uzunluğundaki Urartulardan kalma su kanalı.
- Antik çağlarda tiyatrolara girmek için kullanılan “antik tiyatro biletleri”.
- Ünlü Hazar İmparatorluğu’nun Kırım’daki torunları Yahudi Karay Türkleri, Lazların Hıristiyan akrabaları Mingreller ve Kırım’a yeniden dönüş yapan Kırım Tatar Türkleri...

Hepsi birer Evliya Çelebi ya da İbni Batuta benzeri gezilerden derlenen konuların bir başka ilginç yönü de, İrfan Unutmaz’ın kendi çalışma tarzı üzerine okuyucuya yöntemler açıklaması. Böylesi bir gezinin yapılması kadar, konuların yazılması, bulunması ya da seçilmesi; günümüzde bu işi yapmak isteyen genç serüvenci yazarlar tarafından önemli bir sorun kabul ediliyor. Yazar, kitabının sonunda bu soruna da ayrıntısıyla değiniyor. Bu açıdan kitap, meraklı gezginler, serüvenciler ve bu işi yapmak isteyenler açısından da rehber niteliği taşıyor.