İnsanlık tarihi boyunca tüm kültürlerde güzellik ve sağlığın sembolü oldu saçlar. Bu nedenle saçlar tel tel dökülmeye başladığında hemen herkesi bir telaş almaya başlıyor. Hatalı bakım uygulamak saç dökülmesinin en sık görülen sebebini oluşturuyor ve bu alışkanlıktan vazgeçildiğinde tekrar eskisi gibi gür saçlara kavuşmak mümkün oluyor. Ancak saç dökülmesi; saç teli ve saçlı deri hastalıkları, tiroit veya anemi gibi önemli hastalıkların da işareti olabiliyor. Bu yüzden saç dökülmesinin kesinlikle hafife alınmaması gerektiğine dikkat çeken Acıbadem Altunizade Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Gülşen Tükenmez Demirci saçların rutin bir dökülme düzeni olduğunu ve günde 50-100 adet saç teli dökülmesinin olağan kabul edildiğini belirterek, “Ancak dökülme bu sayının üzerine çıktığında, saçı hafif çekmekle ele 4-5 adet ve daha fazla saç teli geldiğinde ya da alın ile tepe bölgelerinde fark edilen seyrelmeler başladığında mutlaka bir uzmana başvurmak gerekiyor” diyor.

Kalıtsal saç kaybı (Androgenetik alopesi)

Kalıtsal saç kaybı en sık gözlenen saç dökülmesi tipini oluşturuyor. Bu dökülmede genetik yatkınlık ve androjen hormonlarının (erkeklerde) özellikle dihidrotestesteronun rol oynadığı belirtiliyor. Kalıtsal saç kaybında, erkeklerde, alındaki saç çizgisi geriye doğru çekiliyor ve saçlı deri tepe kısmından açılıp, seyreliyor. Kadınlarda ise alın çizgisinde açılma olmadan saçlı deride, özellikle tepeden çevreye doğru saçlarda incelme ve seyrelme görülüyor. Tablet, sprey ve solüsyon şeklinde ilaçlar ile bazı destekleyici dermokozmetik ürünler kullanılarak saç dökülmesi süreci ertelenip, etkilenmeyen saçların kısmen korunması sağlanabiliyor. Saçların tamamen kaybolup kalıcı kelliğin oluştuğu durumlarda ise saç ekimi uygun kişiler için iyi bir tedavi yöntemini oluşturuyor.

Hatalı diyetler

Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Gülşen Tükenmez Demirci özellikle hatalı yapılan dengesiz diyetlerin ve proteinden fakir beslenmenin saçlarda güçsüzlük, kırıklarda artış ve saç dökülmelerine yol açabildiğini söylüyor. Saçın yapısı olan keratin maddesinin vücutta sentezlenmesi için bazı temel proteinlerin besinler aracılığıyla, vücuda yeterli miktarda alınmaları gerekiyor. Vücudun ihtiyacı olan protein miktarı alınmadığında ise saç dökülmesi başlıyor.

Mantar hastalıkları

Saçlı deriyi tutan mantar hastalıkları genellikle çocuklarda görülse de, yetişkinlerde de saç dökülmesine neden olabiliyor ve tedavi edilmezse kalıcı kellik oluşabiliyor.

Bazı ilaçlar

Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Gülşen Tükenmez Demirci bazı ilaçların saç dökülmesi gibi yan etkileri olduğunu belirterek sözlerine şöyle devam ediyor: “Kan sulandırıcılar, artrit, gut, depresyon, kalp hastalıkları ve yüksek tansiyon için kullanılan bazı ilaçlar saçları dökebiliyor. Ayrıca doğum kontrolü için kullanılan ilaçların bazen kullanımları kesildiğinde saç dökülmesi gözlenebiliyor. Vücut yapılandırma için kullanılan bazı ilaçlar da yine saç dökülmesine neden olabiliyor. “

Alopesi Areata (Saçkıran hastalığı)

Halk arasında saçkıran hastalığı olarak bilinen ve otoimmün bir hastalık olan alopesi areata özellikle ağır stresli durumlarda ortaya çıkıyor. Saçlı deride, bazı hastalarda ise kaş, kirpik ve sakallar da dahil tüm vücut kıllarında, vücudun kendi ürettiği bir takım otoantikorlar yüzünden oval şeklinde dökülmelere yol açıyor. Genetik yatkınlık, nörolojik faktörler, enfeksiyonlar ile stres gibi etkenlerin hastalığı tetiklediği düşünülse de altta yatan etken henüz tam olarak aydınlığa kavuşmadı. Kalıcı kelliğe neden olmayan bu hastalık uzun sürerse tedavi gerekebiliyor.

Ağır stresli durumlar

Ağır stresli durumlarda saç dökülmesine sıklıkla rastlanıyor. Stres vücudumuzda çeşitli stres hormonlarının salgılanmasına neden olarak iç dengenin bozulmasına ve bunun sonucunda birçok hastalığın ortaya çıkmasına yol açıyor. Bu hastalıklar da saçları dökebiliyor.

Aşırı kilo kayıpları

Aşırı kilo kayıplarının sonrasında saçların dökülmesi sıklıkla gelişen bir durum. Bunun nedeni ise aşırı kilo kaybında telofen effluvium olarak adlandırılan doğal dökülme evresindeki saç oranının ve dökülme süresinin uzaması. Saçlardaki dökülme ortalama 3-6 ay kadar devam edip, sonrasında durabiliyor.

Yüksek dozda A vitamini

Yüksek dozda A vitamini almak da yoğun bir saç dökülmesiyle sonuçlanabiliyor. A vitamini alımı durduktan sonra saç dökülmesi de sona eriyor.

Anoreksi ve bulimia

Anoreksi ve bulimia gibi yeme bozuklukları olan hastalarda beslenmeyle alınması gereken demir, vitamin, protein ve çinko gibi elementlerin eksikliğine bağlı saç dökülmesine sıklıkla rastlanıyor. Bu hastalıklar tedavi edildiğinde saç dökülmesi duruyor ve kaybedilen saçlar tekrar yerine geliyor.

Sistemik hastalıklar

Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Gülşen Tükenmez Demirci yaklaşık 30’dan fazla sistemik hastalığın saçları dökebildiğine işaret ederek, “Altta yatan etken genellikle tiroit hastalıkları ve anemi oluyor” diyor. Ağır cerrahi işlemler, yüksek ateşli hastalıklar, ağır geçirilen enfeksiyon hastalıkları ve bazen ağır bir gribal enfeksiyon sonrasında da yoğun saç dökülmeleri gözlenebiliyor. Doç. Dr. Gülşen Tükenmez Demirci bu hastalıkların tespit edilmesi ve tedaviye başlanmasının ardından saç dökülmesinin durabildiğini belirtiyor.

Hormonal değişimler

Saç dökülmesinin bir başka nedeni de, hormonal değişiklikler. Özellikle doğum sonrasında gözlenen saç dökülmeleri, hamilelik hormonunun yerini tekrar östrojen hormonuna bırakmasıyla gerçekleşiyor. Birkaç ay kadar yoğun saç dökülmesi olağan kabul ediliyor. Ancak uzun sürdüğü durumlarda dermatologlara danışmak gerekiyor. Ayrıca menopozla birlikte de saçlarda dökülme sorunu gelişebiliyor. Bir süre sonra saç dökülmesi dursa da saç yoğunluğu menopoz öncesi yoğunluğuna tekrar ulaşamayabiliyor.

Demir eksikliği

Demir eksikliği saç dökülmesinin başlıca sorumluları arasında yer alıyor. Diyetle yeteri kadar demir alınmaması veya demirin emiliminde sorun olan hastalarda saç dökülmesi şikayetine çok sık rastlanıyor.

Sikatrisyel Alopesi

Kalıcı kellik şeklinde gelişiyor, saçlı derinin belirli bir bölgesine lokalize veya yaygın olabiliyor. Bu hastalıkta saç köklerinde kalıcı bir hasar oluşuyor. Dökülen saçların yerlerinde tekrar saç çıkması mümkün olmadığı için dermatoloji uzmanları tarafından hastalık ilerlemeden tedaviye başlanması büyük önem taşıyor.

Hatalı saç bakımına dikkat!

Saç dökülmesinin altında yatan etken günlük hatalı saç bakım uygulamaları da olabiliyor.

Saçları çok fazla şampuanlamak

Çok sık saç boyatmak, düzleştirici gibi bazı yöntemlerle saçları şekillendirmek ve sıcak fön uygulamak saç kırılmalarına ve kopmalara yol açabiliyor.

Saçlar ıslakken taramak

Islakken elastikiyeti arttığı için saçlar kolayca zarar görebiliyor. Bu nedenle özellikle ıslakken çok fazla tarak darbeleriyle saçları taramak ve fırçalamak saç kırılmalarına neden olabiliyor.

At kuyruğu yapmak

Saçları çok gergin bir şekilde çekerek lastikle at kuyruğu yapmak, saçların alın çizgisini geriye çekerek, traksiyonel alopesi olarak adlandırılan saç kayıplarına neden olabiliyor. Aynı şekilde sıkı ve gergin yapılan saç örgüleri, saçlara küçük kliplerle eklenen saçlar da saç köklerine çekme kuvvetiyle zarar verebiliyor.