Aşılar, düzenli check-up ve rutin kontroller riskleri azaltmada, olası hastalıkları erken evrede yakalamada ve yaşam kalitesini artırmada belirleyici rol oynuyor.

Aşı: Bireysel Kalkan, Toplumsal Dayanışma

Çocukluktan erişkinliğe uzanan aşıların bulaşıcı hastalıklara karşı en etkili korunma yöntemlerinden biri olduğunun altını çiziyor; “Aşılar, yalnızca bireyi değil, yakın çevresini ve toplumu da korur. Yaşam boyu aşı yaklaşımı, çocukluk aşılarının tamamlanması, erişkinlikte önerilen aşıların uygun zamanda uygulanması ve risk gruplarında hekim önerisiyle güçlendirilmesi prensibine dayanır.”

Check-up: Sessiz Hastalıklara Karşı Erken Uyarı Sistemi

“Birçok kronik hastalık belirti vermeden ilerleyebilir,” diyen uzman, check-up’ı şöyle çerçeveliyor: “Düzenli taramalar, kan basıncı, kan şekeri, kolesterol gibi temel parametrelerin yanı sıra kişiye özel risklerin de erken fark edilmesini sağlar. Check-up, tek seferlik bir liste değil; yaş, cinsiyet, aile öyküsü ve yaşam tarzına göre kişiselleştirilen, sürekliliği olan bir süreçtir.”

Rutin Kontroller Hayat Kurtarır

Koruyucu sağlığın yalnızca aşı ve check-up’tan ibaret olmadığını belirten, rutin kontrollerin önemini şöyle özetliyor: “Hipertansiyon, diyabet, kalp-damar hastalıkları ve kanser gibi durumlarda, şikâyet başlamadan önce yapılan takipler komplikasyonların önüne geçebilir. ‘Kendimi iyi hissediyorum’ düşüncesi, kontrolleri ertelemek için gerekçe olmamalı.”

Kimler Önceliklendirmeli?

Uzmana göre aşağıdaki gruplar koruyucu sağlık uygulamalarını özellikle ihmal etmemeli:

• Aile öyküsünde kalp-damar hastalığı, diyabet veya kanser bulunanlar
• Düzenli ilaç kullananlar veya kronik hastalığı olanlar
• Yoğun stres altında çalışanlar ve düzensiz yaşam ritmine sahip olanlar
• Gebelik planlayanlar ve ileri yaş grupları

Yaşam Boyu Koruyucu Sağlık İçin Pratik Yol Haritası

Riskleri önlemek isteyenler için genel bir hatırlatma listesi de paylaştı:

Aşılar: Yaşa ve risk durumuna uygun aşıların hekimle planlanması
Temel Ölçümler: Kan basıncı, nabız, vücut kitle indeksi, bel çevresi takibi
Laboratuvar: Kan şekeri, lipid profili, böbrek-karaciğer fonksiyonları için periyodik değerlendirme

Tarama ve Muayeneler:

• Kadın sağlığı: Rahim ağzı taraması, meme muayenesi ve yaşa uygun görüntüleme
• Erkek sağlığı: Prostat ve ürolojik değerlendirmeler
• Göz-diş muayeneleri ve deri muayenesinin düzenli tekrarı

Yaşam Tarzı Desteği: Dengeli beslenme, düzenli fiziksel aktivite, kaliteli uyku, tütün ve aşırı alkol tüketiminden kaçınma, stres yönetimi

Bu temel takip süreçlerinin kişisel gereksinimlere göre hekim değerlendirmesiyle şekillendirilmesi gerektiğini vurgulayan uzman, koruyucu sağlık önlemlerinin yalnızca hastalıkları önlemekle kalmadığını, aynı zamanda yaşam kalitesini artırarak bireyin geleceğine yapılacak en değerli yatırım olduğunu ifade ediyor.

Sık Ertelenenler ve Yaygın Yanlışlar

Yanlış bilinen noktaları da şöyle açıklıyor:

• “Belirti yoksa kontrole gerek yok” → Yanlış. Pek çok hastalık sessiz seyreder.
• “Aşılar yalnızca çocuklar içindir” → Yanlış. Erişkinlikte de hekim önerisine göre aşılar planlanmalıdır.
• “Check-up herkese aynı yapılır” → Yanlış. Kişisel riskler ve yaşa göre kapsamı değişir.
• “Bir kere yaptırmak yeterli” → Yanlış. Koruyucu sağlık süreklilik ister.

Farkındalık Çağrısı

Koruyucu sağlık, bireylerin kendi sorumlulukları ile başlıyor. Uzman, “Kendi sağlığımıza göstereceğimiz özen, toplum sağlığına da katkı sağlar. Bu yüzden aşıların aksatılmaması, check-up kontrollerinin ertelenmemesi ve rutin takiplerin düzenli yapılması büyük önem taşır” diyerek topluma önemli bir çağrıda bulunuyor. Unutmayın, erken önlem almak hem yaşam süresini hem yaşam kalitesini artırır.