Yokluğuyla birçok hastalığa zemin hazırlayan iyot, özellikle de uzun süre diyet yapan ve vegan beslenen kişilerde görülüyor.

İyot eksikliği nedir?

Vücut tarafından üretilmeyen ancak besinler yoluyla sağlanan iyot, troid hormonu yapımı için gerekli olan kimyasal bir elementtir. Trioid bezi salgısı üzerinde rol oynayan iyot elementinin vücuda yeterli miktarda alınmaması durumunda ortaya çıkan tabloya iyot yetersizliği denir. İyot yetersizliği, birçok organı etkileyen ve herkeste görülebilen yaygın bir hastalıktır.

İyot eksikliği neden önemlidir?

İyot elementi, trioid hormonuyla doğrudan ilişkilidir. Troid hormonu, büyüme ve hücre hasarının onarılmasında yardımcı olur. Metabolizmayı kontrol eder ve diğer vücut fonksiyonlarının düzgün bir şekilde çalışmasını sağlar. Bu noktada iyotun yetersiz olması, troid salgısının düzenini bozacağından birçok hastalığa da davetiye çıkarır.

Guatr hastalığının en önemli nedenleri arasında kabul edilen iyot eksikliği, tedavi edilebilen bir hastalıktır. Özellikle hamilelikte ve bebeklik döneminde yaşanan iyot yetersizliği, bebekte zeka geriliğine ve beyin hasarlarına yol açabilir.

İyot eksikliği neden ortaya çıkar?

İyot eksikliğinin ortaya çıkmasındaki en büyük etken, iyotsuz kaya tuzunun kullanılmasıdır. Eğer kişiler iyot açısından güçlendirilmiş tuz kullanmaz veya uzun süre tuzu gereğinden fazla kısıtlarsa eksiklik meydana gelebilir. Bunun yanı sıra;

• Yapılan diyetler,
• Brokoli, bürüksel lahanası gibi besinlerin çiğ tüketilmesi,
• Aşırı flor elementine maruz kalmak,
• Sigara içmek,
• Vegan veya vejetaryen beslenmek,
• Gebelik iyot eksikliğine yol açabilir.

İyot eksikliğinin belirtileri nelerdir?

➢ Hızlı bir şekilde kilo almak,
➢ Yorgunluk ve halsizlik,
➢ Sürekli üşüme hissi,
➢ Bağışıklık sisteminde zayıflama,
➢ Saçlarda dökülme,
➢ Ciltte kuruluk ve matlık,
➢ Kabızlık,
➢ Adet düzensizliği,
➢ Depresyon,
➢ Kalp hızında yavaşlık.

Düşük ve erken doğuma sebep olabilir

Hamilelik döneminde anne adayı, normalden daha fazla iyot ihtiyacı hisseder. Gebelikte yaşanan iyot yetersizliği; düşük ve ölü doğuma yol açabilir. Ayrıca hamilelik döneminde gelişen iyot yetersizliği erken doğum riskini de arttırır. Doğan bebekte ise;

➢ Zeka geriliği,
➢ Sağır ve dilsizlik,
➢ Şaşılık,
➢ Felç,
➢ Guatr,
➢ Cücelik,
➢ Çocuklarda ise nörolojik, psikolojik ve entellektüel sorunlara yol açabilir.

İyot yetersizliği hangi hastalıklara yol açar?

➢ Troid kanseri,
➢ Ottoimmun hastalıklar,
➢ Prostat,
➢ Meme kanseri, yumurtalık kanseri,
➢ Kalp büyümesi,
➢ Zihinsel bozukluklar.

İyot eksikliği nasıl tedavi edilir?

Hastalığın tespiti için an iyot düzeyi veya idrarda spot iyot araştırması yapılır. Eğer kişide eksiklik söz konusu ise doktor potasyum iyodür ve potasyum iyodat içeren takviyeler verir. Genellikle günlük 150 mgc’yi geçmeyecek şekilde hastalar bu takviyeleri kullanabilir. Takviyelere ek doğal yollardan iyot alımı için bazı besinlerinin tüketilmesine özen gösterilmelidir. Bunlar; ıspanak, soya fasulyesi, pazı, kabak, sarımsak, yulaf, pirinç, makarna, baklagiller, beyaz ekmek, yumurta, patates, muz ve balık, kabuklu deniz ürünleri gibi…