Sağlıklı Olabilmek İçin:

- Ellerinizi sık sık su ve sabunla yıkayın.
- Sadece kaynatılmış veya kapalı ambalajlardaki suyu için. Şişe veya teneke kutulardaki karbonatlı içecekleri (kola, maden suyu gibi) içebilirsiniz. Musluk suyu, doğal kaynak suyu ve hangi suyla yapıldığını bilmediğiniz buzlu içecekleri içmeyin. Eğer mutlaka içmek zorunda kalacağınızı düşünüyorsanız filtre veya iyot tabletleri kullanın. (açık alanlarda)
- Sadece pişirilmiş yiyecekleri yiyin. Eğer pişmemiş sebze veya meyve yemek zorundaysanız mutlaka soyun. unutulmaması gereken kural: "Kaynatın, pişirin, soyun veya unutun gitsin"
- Seyahatten önce, seyahat esnasında ve sonra önerildiği şekilde sıtma önlemlerinizi alın.
- Mantar ve parazit enfeksiyonlarından korunmak için ayaklarınızı temiz ve kuru tutun.
- HIV ve diğer cinsel yollarla bulaşan hastalıklardan korunmak için mutlaka prezervatif kullanın.

Hastalıklardan korunmak için:

- Sokakta satılan yiyecek ve içecekleri yemeyin.
- Nasıl yapıldığını bilmediğiniz buzlu içecekleri içmeyin.
- Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerini tüketmeyin.
- Hiç kimseyle aynı enjektörü kullanmayın.
- Özellikle kedi, köpek, maymun gibi hayvanlarla temastan kaçının ve ısırılmanız ya da yaralanmanız halinde hemen tıbbi otoritelere başvurun.
- Tatlı sularda yüzmekten kaçının. Tuzlu sular, her zaman daha güvenlidir.

Yanınıza neler almanız gerekir?

- Uzun kollu gömlek, uzun pantolon ve şapka (Sıtma, Dang hastalığı, Filaryasis, Layşmanyoz, Onkoserkoz vb hastalıklar; böcek, sinek kovucu losyonlar.
- Haşerelere karşı aerosol sprey
- İshal ilacı
- Portatif su filtreleri ve iyot tabletleri.(özellikle açık alan veya kampa gidiyorsanız)
- Güneş kremi, güneş gözlüğü, şapka
- Reçeteli tüm ilaçlarınız ve reçeteleri
- Kullandığınız diğer ilaçlar

İlkyardım çantanızda şunlar bulunmalıdır:

Yara bandı, antiseptik solusyon, bandaj, steril sargı bezi, yumuşatıcı bir göz damlası, allerji (böcek sokmaları vs.) kremleri, basit bir ağrı kesici (örn. Parasetamol), termometre steril enjektör, şeker –tuz solusyonları

Tatil dönüşü:

Unutmayın ki sıtmanın kuluçka süresi bir yılı bulabilir. Ateş, nezle hali, terleme, üşüme gibi şikayetlerle başlayabilir. Doktorunuza, yaptığınız seyahatten sözetmelisiniz.

Sıtma dışında; gidilen ülkenin mikrobik yapısına ve vücudunuzun bağışıklık durumuna bağlı olarak, ülkemizde görülmeyen pek çok tropikal hastalık görülebilmektedir.

Böcek ve sinek ısırmalarıyla bulaşan hastalıklar:
Dang hastalığı, Sıtma, Sarı Humma, Veba.

Yiyecek ve içeceklerle bulaşan hastalıklar:
Kolera, E.coli ishali, Hepatit A, Şistosomiyazis, Tifo.

Kişiden kişiye temasla bulaşan hastalıklar:
Hepatit B, HIV/AIDS

Seyahat nedeniyle bulaşabilecek hastalıklar:

Seyahat ishalleri: Tüm dünyada, en sık görülen seyahat hastalığı; bakteriler, virüsler ve parazitlerin neden olduğu seyahat ishalleridir. Temiz olmayan yiyecek ve sularla bulaşan; E.coli, salmonella, vibrio gibi bakteriler ve bazı parazitler ishal yapabilir. (kolera,tifo vb.). Temizliği şüpheli olan yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalıdır.

Sıtma: ciddi fakat önlenebilir bi hastalıktır. Bazen ölümcül olabilir. Doktorunuzun uygun gördüğü bir antimalaryal ilaçla beraber sivrisinek sokmalarına karşı alınacak kişisel önlemler yeterli olacaktır. Tüm çocuklar ve yetişkinler sıtmaya karşı risk altındadır. Ve şu ilaçlardan birini kullanmalıdır: Atovaquone/ proguanil, doxycycline, mefloquine veya primaquine.

Sarı humma: Sinek ısırmalarıyla bulaşabilen yüksek ateş ve sarılıkla karakterize bir hastalıktır. Sarı humma (Yellow fever) aşı belgesi dünyanın bazı bölgelerine giden kişiler için ibraz edilmesi ZORUNLU bir belgedir. Ülkemizde sarı humma aşısı sadece Hudut ve Sahiller Genel Müdürlüğü (Sağlık Bakanlığı) tarafından yapılabilmektedir.

Seyahat nedeniyle yapılması gerekebilecek aşılar:

1. Hepatit A veya Immun globulini
2. Hepatit B (özellikle, kan ile temas etme riski bulunan sağlık personeli, bölgedeki kişilerle cinsel temas olasılığı, bölgede altı aydan uzun süre kalma durumlarında)
3. Meningokokal menenjit (özellikle Sahra-altı Afrika ülkelerine seyahatlerde)
4. Sarı humma
5. Kuduz: (Vahşi veya evcil hayvan temas olasılığı varsa)
6. Tetanoz –difteri-kızamık (gerekiyorsa hatırlatma dozu)
7. Tifo
8. Japon Ensefaliti

Aşıların tam etkili olabilmesi için; seyahatten 4-6 hafta önce yapılması önerilmektedir. Bölgelere göre WHO ve CDC’nin önerdiği aşılar; gidilen bölgeye, kalınacak süreye, kişinin bağışıklık durumuna ve o anda mevcut salgın hastalık durumuna göre değişebileceği için mutlaka konunun uzmanları tarafından Seyahat Hastalıkları Kliniklerinde uygulanmalıdır.

Uzm. Dr. Dilek Leyla Mamçu
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı
International Hospital & International Polikliniği