Kış mevsiminde hastaneye başvurma sebeplerinin başında gelen yakınmalardan biri olan öksürük en sık sinüzit, farenjit, larenjit, nezle ile soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları nedeniyle ortaya çıkıyor. Üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında ve sonrasında öksürük haftalarca, bazen aylarca devam edebiliyor. Bu süreçte de çoğu zaman bizi geceleri uykusuz bırakıp ertesi gün kendimizi yorgun hissetmemize yol açarken, bazen de toplum önünde zor durumda bırakabiliyor. Peki ama üst solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle geliştiği belirlenen öksürüğü dindirmek için neler yapmak, nelerden kaçınmak gerekiyor? Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ceyda Erel Kırışoğlu Demir, öksürüğü dindirmenin 10 etkili yolunu anlattı.

1. 1. Yudum yudum su için
Su içmek havayollarının nemini korumasını sağlıyor. Mukus varsa inceleterek kolayca çıkmasını katkıda bulunuyor. Tüm öksürük şuruplarını ve suyu sıralarsak, en güçlü şurubun su olduğu aşikar. Bu nedenle yaz kış demeden en az 2 litre, fazla kilomuz varsa her 10 kilo için ek birer bardak daha su içmemiz gerekiyor.

1. 2. Ihlamur veya kuşburnu çayı tüketin
Öksürük şiddetlendiğinde öncelikle bol bitki çayları ve sıvı alımı önem taşıyor. Çünkü bitki çayları boğazı yumuşatıyor, sıvı alımını arttırıyor, öksürüğü hafifletiyor. İçerdiği vitamin ve minerallerle bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Ihlamur ile kuşburnu gibi bitkisel çaylar sayesinde kuru öksürük azalıyor. Bal ve limon ekleyerek bu çayları günde üç dört fincan tüketmenizde fayda var.

1. 3. Zerdeçal ve zencefili alışveriş listenize alın
Zerdeçal sadece mutfakta değil, eczanelerde de yerini aldı. Zerdeçal vücutta gerek iltihap gelişimini gerekse kötü huylu hücrelerin savaşını baskılıyor. Zencefil de virüs ve bakterilerle savaşan bir diğer gıda takviyesini oluşturuyor. Bunları taze olarak yemeklere karıştırabileceğiniz gibi, çaylarını da içilebilirsiniz. Ancak günde en fazla iki üç bardak içmeniz tavsiye ediliyor.

1. 4. Sıcak duş alın
Duş; özellikle burun tıkanıklığı, geniz akıntısı ve boğazda kuruluk ile gıcık hissi olduğu durumlarda rahatlama sağlıyor. Ayrıca havayollarının nemini artırarak öksürüğe karşı etkili oluyor.

1. 5. Sigaradan uzak durun
Nefes alıp verdikçe havayollarımıza toz ile partiküller giriyor. Havayollarımızı döşeyen buradaki toz ile kiri süpüren tüylü hücreler mevcut. Tüylü hücreler yukarı doğru salınarak akciğerdeki yabancı cisimleri yukarı doğru süpürüyor. Her bir sigara da bu tüylü hücrelerin bacaklarını bir saat boyunca felç ediyor. Yani akciğerlerimiz korunmasız kalıyor, temizlenemiyor. Sadece sigara içmek değil, pasif olarak sigaraya maruz kalmak da havayollarını tahriş ediyor, iyileşmeyi geciktiriyor.

1. 6. Ev içindeki nem oranı yüzde 40-60 arasında olsun
Kış aylarında evlerin ısıtılmasıyla birlikte nem oranı da çok azalıyor. Ev içi ideal nem oranı yüzde 40- 60 arasında olmalı. İdeal ev içi ısısı 21 derece, diğer odalar da 18 derece civarında kalmalı. Evin içi kuru ise camlara kaynayan su buharını tutmanız bile yeterli olacaktır.

1. 7. Süt ürünlerinin tüketimini azaltın
Erişkinlerde aşırı inek sütü ve peynir tüketmenin mukus yapımını artırdığı, mukusu koyulaştırdığı biliniyor. Bu nedenle öksürüğe balgam eşlik ettiğinde veya sürekli geniz akıntısı olduğunda süt ürünlerini azaltmanızda fayda var.

1. 8. Tükettiğiniz gıdaların dengesine dikkat edin
Bağışıklık sistemimizin güçlü olması için her gıdadan dengeli olarak almanız gerekiyor. Mümkün olduğunca boyalı, katkı maddeli, işlem görmüş, paketli gıdaların tüketiminden kaçının. Bunlar özellikle alerjik yapısı olan kişilerde astım, kurdeşen ve bağırsak fonksiyonlarında bozukluğa neden olabiliyor. Vitaminler arasında bağışıklığı arttırdığı bilinen D vitamini de önemli. Bağışıklık sisteminizin güçlü olması için D vitaminini gıda veya ilaç takviyesi olarak alın. C vitamini tüketimiyle ilgili ise çelişkili veriler mevcut. Ancak suda eriyen bir vitamin olduğu için fazlası idrarla atılıyor. Taze meyve ve sebzelerle vitamin gereksiniminizi karşılamaya çalışın. Son yıllarda çinkonun da bağışıklık üzerine etkili olduğu bildiriliyor. Probiyotik tüketimi de öksürüğün arttığı durumlarda öneriliyor. Probiyotik kaynağı olarak kefir ve evde mayalanan yoğurdu tercih edin.

1. 9. Keskin kokulardan kaçının
Keskin kokular bronşlarda kasılmaya neden olarak öksürüğü tetikleyebiliyor. Parfüm, deodorant ve oda spreyleri de öksürüğü tetikleyebilen etkenlerden. Ayrıca temizlikte kullanılan deterjanlar karıştırılarak temizlik yapıldığında astım benzeri tabloya neden olabiliyorlar. Bu nedenle deterjanların karıştırılmasından kaçınmak gerekiyor.

1. 10. Yatmadan 3 saat önce beslenmeyi bırakın
Reflü en sık öksürük yapan nedenlerden biri. Reflü sorununuz varsa yatmadan 3 saat önce sıvı ve katı gıda tüketimini kesin. Bunun nedeni ise gıdaların midemizi bu süreç içinde terk etmeleri. Ayrıca yatağınızın ayaklarını yükseltin. Çiğ sebze ve meyveyi abartılı miktarlarda tüketmekten de kaçının.

3 haftayı geçmişse, dikkat!

Öksürük genellikle üst solunum yollarının belirtisi oluyor. “Ancak 3 haftayı geçen öksürük yakınması varsa, öksürükle birlikte kan veya balgam geliyorsa, eşlik eden nefes darlığı veya göğüs ağrısı mevcutsa mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanı hekimine başvurmak gerekiyor” bulunan Doç. Dr. Ceyda Erel Kırışoğlu sözlerine şöyle devam ediyor: “Çünkü öksürük zatürree, tüberküloz, kalp hastalıkları, akciğer kanseri, gırtlak kanseri ile yemek borusu kanseri gibi önemli hastalıkların da belirtisi olabiliyor. Altta yatan hastalığın teşhisinde geç kalındığında da hastalık ilerleyebiliyor ve tedavisi zor bir noktaya dönüşüyor”