Koroner Damar Hastalıklarının Riskinin Araştırılmasında :

Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografi

Teknolojideki son gelişmeler artık kalp gibi hareketli bir organın ve kalp damar sisteminin radyolojik olarak görüntülenmesine olanak tanıyor.

Bilgisayar analiz sistemlerin gelişmesiyle ortaya çıkan “Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografi” (ÇKBT) klinik uygulamalarda özellikle kalp-damar sistemi hastalıkları değerlendirilmesinde çığır açan bir gelişme olarak
kabul ediliyor. Acıbadem Hastanesi Radyoloji Uzmanı Dr. Elif Şirin “Çok kesitli bilgisayarlı tomografi ile kalp gibi olmazsa olmaz derecede önemli bir organı bile 15 sn. gibi tek nefes tutma süresinde girişime gerek
kalmadan değerlendirmek mümkün olmaktadır.”


Cihaz nasıl çalışıyor?

Kalp damarlarının görüntülenebilmesi radyoloji açısından en önemli konuların başında geliyor. Kalp hareketli bir organ olduğu için başarı ile görüntülemek her zaman mümkün olmuyor. Ancak günümüzde geliştirilen hızlı
bilgisayarlı tomografi cihazları sayesinde kalp gibi hareketli bir organ çok kısa sürede, yüksek görüntü kalitesi ve her planda görüntü alabilme kapasitesi ile taranabiliyor. Dr. Şirin bu sayede kalp damarlarındaki
daralma yeri ve derecesinin gösterilebildiğini belirterek şöyle devam ediyor: “Kalp atımlarının neden olduğu yanıltıcı görüntüler nedeniyle tek dedektörlü BT ve Magnetik Rezonans gibi invaziv olmayan cihazlar ancak
kısıtlı bir bilgi sağlamaktaydı.Oysa ÇKBT teknolojisinin sağladığı yüksek hızlı görüntüleme bu konuda yeni ufuklar açmıştır.”

Kalsiyum Skorlama ile Erken Tanı
Koroner kalp hastalığı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de halen bir numaralı ölüm sebebidir. Koroner kalp hastalığı, kalbin besleyici damarlarında (koroner damarlarda) kalsiyum birikimine bağlı daralma sonucu
ateroskleroz yani damar sertliği ile başlıyor. Bu nedenle gerekli önlemlerin alınması yada gerekli tedavinin yapılması amacıyla ateroskleroz oluşumunu
daha başlangıç aşamasında göstermek önem taşımaktadır. Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografi ile koroner kalp hastalığı riskini belirlemek amacıyla genel tarama olarak “kalsiyum skorlama” yapılıyor. Dr. Şirin, “Beş
saniye gibi kısa bir sürede ardarda alınan görüntülerde kalpteki üç ana damarın kalsiyum birikimleri ayrı ayrı ölçülerek toplam koroner damar kalsiyum seviyesi belirlenir.” diyerek şöyle devam ediyor: “Buna göre takip eden 2-5 yıl içinde koroner kalp hastalığı açısından aynı cins ve yaş grubu ile karşılaştırıldığında düşük, orta ve yüksek düzeyde olmak üzere risk derecelendirilmesi yapılır. Böylece sağlıklı kişilerde klinik semptomlar ortaya çıkmadan ya da başka laboratuar testlerle ortaya konulmadan önce koroner kalp hastalığı riski bu yolla belirlenebilir.


Kimlere gerekli?

Koroner kalp hastalığı genel taraması olan kalsiyum skorlama; özellikle erkek hastalarda, kalp hastalığı ile ilgili aile hikayesi olanlarda, kan lipid ve kolesterol seviyesi yüksek olanlarda, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, tütün kullanımı, şişmanlık gibi koroner kalp hastalığı riski taşıyan kişilerde gerekli önlemlerin alınması ve gerekirse ileri tetkiklerin yapılması amacıyla büyük önem taşıyor.

Ayrıca koroner kalp hastalığı tedavisi altındaki kişilerin ve daha önceden belirlenmiş yüksek risk grubunda olan hastaların periodik olarak takibi ve
kontrolü de bu kısa ve zahmetsiz yöntemle yapılabilmektedir.


BT koroner Anjiografi

Klasik kateter anjiografi günümüzde kalp damarlarında darlık ve tıkanıkları saptamak ve gerekirse anjioplasti yöntemleri ile tedavi etmek amacıyla yapılmaktadır. Çok kesitli BT ile de tanısal amaçlı koroner anjiografi
yapmak mümkündür. Dr. Şirin bunu şöyle çıklıyor: “Klasik kateter anjiografide kasık atardamarından kateter ile girilmesi ve kalbe ilerletilmesi yerine kol toplardamarından basit bir iğne yardımı ile kontrast madde verilerek sadece bir nefes tutma süresi olan 15 saniyede yapılan BT anjiografi ile anjio tetkiki artık gayet zahmetsiz bir işlem haline gelmiştir. Üstelik hiçbir ön laboratuar hazırlık gerektirmemektedir.

Damardan kontrast madde verildikten sonra geliştirilmiş bilgisayar yazılımları ile iki veya üç boyutlu, değişik planlarda görüntüler oluşturularak koroner damarların her açıdan görüntülenmesi sağlanır.”

Klasik anjiografiden korkan veya göze alamayan hastalarda koroner BT anjiografi yapılarak eğer varsa tıkalı yada belirgin daralmış damar gösterilerek tedavi amaçlı klasik anjiografiye yönlendirilir.

Yararları

Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografinin birçok yararları var.

1.Koroner damar tıkanıklıkları, darlıkları, yeniden modellenmesi, anevrizma denilen genişlemesi, koroner by-pass sonrası veya stent, balon gibi anjioplasti girişimleri sonrası kontrol ve takibi, operasyon öncesi ve sonrası anatomik farklılıklar ve anomalilerin saptanmasını sağlıyor.

2.Klasik angiografiye göre daha ucuz, daha kolay ve daha hızlı bir işlem

3.İşlem sonrası hastanede yatma zorunluluğu bulunmuyor.